Streektaal en dialect nog levend in onze regio

BORNE - De meeste mensen staan er misschien niet eens zo bij stil. Toch is het goed om je eens af te vragen: wat is mijn relatie tot de streektaal of het dialect? Het Twents - formeel een dialect van de erkende Nedersaksische streektaal - is voor veel mensen meer een relikwie uit een vervlogen tijd dan een levende taal. Maar er zijn ook nog genoeg mensen en organisaties die de streektalen en dialecten levendig houden in onze moderne tijd.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek voerde onlangs een onderzoek uit naar welke voertaal mensen thuis gebruiken in de diverse regio’s. Opmerkelijk genoeg blijkt dit niet een veld waar veel onderzoek naar is - het is de eerste keer sinds 1998 dat er een landelijk onderzoek is gehouden gebaseerd op representatieve steekproeven. Het CBS vroeg: welke taal of dialect wordt bij u thuis het meest gesproken? Landelijk spreekt ongeveer tien procent van de 15-plussers thuis één van de drie door de overheid erkende streektalen: het Fries (2 procent), Limburgs (3 procent) en het Nedersaksisch (5 procent). Onder deze laatste valt het Twents dialect, maar ook dus dialecten uit Gelderland, Drenthe en Groningen. Er zijn wel grotere regionale verschillen in de mate van streektaal- of dialectgebruik.

Niet verrassend staan Limburgers bovenaan de lijst qua streektaalgebruik; in huishoudens spreekt 47,9 procent Limburgs en 46 procent spreekt Nederlands. In Utrecht is dit beeld totaal omgekeerd; hier spreekt 91,2 procent thuis Nederlands; het dialect komt slechts in 2,3 procent van huishoudens voor. Wel spreekt 5,5 procent een andere taal, niet verrassend voor een multiculturele stad. In Overijssel spreekt 67,9 procent Nederlands thuis en een riante 23,6 procent spreekt Nedersaksisch. Hiermee scoren wij gelijk met andere provincies. Er zijn steeds meer organisaties actief om de streektaal en het dialect levend te houden. Wie geïnteresseerd is in het leren of bijspijkeren van een erkende streektaal kan voor het Nedersaksisch veel online vinden. Kijk eens op de website www.nedersaksisch.nl voor informatie en voorbeelden.