De historie van Meester GJH Dijkhuis

Vraag een willekeurig iemand naar zijn basisschooltijd en er duikt altijd wel een naam op van een populaire of niet-populaire leerkracht. Vormend is elke docent op zijn manier, maar niet iedereen is maatschappelijk zo actief dat zijn of haar naam tot in lengte van dagen onlosmakelijk verbonden blijft met de geschiedenis van het dorp, de stad of de regio.

BORNE - Meester G.J.H. Dijkhuis is zo’n man. In het boek Markante Bornenaren beschrijft Ge Nijkamp zijn herinneringen. Twaalf was hij toen hij in de zevende klas les kreeg van de man die in 1887 geboren werd in Enschede, opgroeide in Oldenzaal en als fabrieksarbeider altijd een boek bij zich had en in zijn vrije tijd studeerde. Vervolgens doorliep hij de kweekschool en in 1911 kon hij in Losser aan de slag. Tevens behaalde hij de hoofdakte en pedagogiek MO-A en MO-B. In 1923 kwam hij naar Borne als hoofdonderwijzer van de St. Jacobusschool (later Eschschool). Hij zou er dertig jaar blijven!

‘’Een wonderlijk man’’, zo omschrijft Nijkamp zijn leermeester. ‘’Hij stelt een Twents woordenboek samen maar sprak voor de klas nooit een woord Twents, maar kom ‘’plat proaten as de beste’’. Hij droeg altijd een bril op zijn hoofd, niet op zijn neus, daar snapten we niets van. Hij leerde ons ook om blokschrift te schrijven naast het schrijfschrift. We hadden ook een eigen schoolkrant, ‘’Ons Werk’’ heette die. Dijkhuis was een zacht man, niet streng, maar hij genoot wel respect.’’ Meester Dijkhuis zoals hij genoemd werd hield zich veel met onderwijsvernieuwingen bezig. Hij zat daarvoor in veel landelijke commissies en werkte tevens samen met een aantal Belgische scholen. Dat ging niet altijd van een leien dakje, hij heeft veel moeten vechten voor onderwijsvernieuwingen.

Naast onderwijs was zijn passie de emancipatie van de Rooms Katholieken. Hij organiseerde de katholiekendagen in Tubbergen bij het Schaepmanmonument en was actief binnen de KVP (nu CDA). Zijn maatschappelijke en sociale betrokkenheid manifesteerde zich in tal van bestuursfuncties, die na zijn pensionering alleen maar toenamen. Zo nam hij op 75-jarige leeftijd het initiatief om een verzorgingshuis van de grond te krijgen. Dat was in 1962. Na vijf jaar stopte hij hiermee en richtte zich op het verzamelen van Twentse woorden, de eerste aanzet voor het Twents woordenboek, waarvan de eerste druk in 1979 verscheen in een oplage van 7.000 stuks die binnen een week uitverkocht was. De presentatie van het eerste boek vond plaats in Het Dijkhuis. Nijkamp weet nog dat er in het portaal van de school een bordje hing met de tekst: Drink niet, schenk niet, den alcohol brengt ellende. Dijkhuis hield een ware kruistocht tegen het ‘’vergif’’ waarbij het hem niet uitmaakte van welke huize de persoon of organisatie was. Johan Dijkhuis overleed in 1983 bijna 96 jaar oud aan de nasleep van een longontsteking die hij opgelopen had bij de lopende stoet van een uitvaart. Na opgenomen te zijn geweest mocht hij herstellen in het Dijkhuis. Hier kwam hij ook te overlijden.