Lunchconcert Oude Kerk
BORNE - Bram Jaspers en Jan Braakman, orgel, geven woensdag 10 augustus van 12.30 uur tot 13.00 uur een lunchconcert in de Oude Kerk. Dit concert wordt u aangeboden door de Protestantse gemeente Borne. De toegang is vrij. ‘In de hemel zingen de engelen Bach, maar in hun vrije tijd zingen ze Mozart’, zo luidt de uitdrukking. Het geeft mooi de tegenstelling tussen beide componisten weer. Bach componeerde in een complexe, geleerde stijl, terwijl Mozart schreef in een bevallig, galant idioom, overeenkomstig de smaak van de late 18e eeuw.
Jan Braakman studeerde geschiedenis en orgel, met bijvak kerkmuziek. Hij is organist van de Oude Kerk. Bram Jaspers volgde diverse cursussen kerkmuziek. Hij studeert orgel bij de Zwolse organist Toon Hagen en volgt pianolessen. Hij is organist van de hervormde en gereformeerde kerk in Den Ham (ov.).
Het ‘Holtgräve'-orgel
In 1841 bouwde J.H. Holtgräve het orgel van de Oude Kerk van Borne. Holtgräve, een Duitser van origine,
had naam gemaakt met de orgels in de Deventer Lebuïnes- en Bergkerk. Tijdens zijn korte leven bouwde hij
ook kleinere orgels in Hengelo (tegenwoordig Dalfsen), Heerde, Olst en Ruurlo. In Borne is alleen de
orgelkas en een fractie van het oorspronkelijke pijpwerk bewaard gebleven. Versieringen en binnenwerk
dateren van 1983, toen het instrument door de firma Slooff op een galerij werd geplaats. Eind 2015
intoneerde de firma Reil uit Heerde het instrument opnieuw. Het onderpositief werd voorzien van een nieuwe
blaasbalg. Het orgel herkreeg hierdoor deels weer zijn 19e -eeuwse klankbeeld.
Lunchconcert Oude Kerk Borne
Bram Jaspers en Jan Braakman, orgel, geven woensdag 10 augustus van 12.30 uur tot 13.00 uur een
lunchconcert in de Oude Kerk. Dit concert wordt u aangeboden door de Protestantse gemeente Borne. De
toegang is vrij. Er is een collecte bij de uitgang.
Programma
1. J.S. Bach, Toccata en fuga in d, BWV 565
2. W.A. Mozart, Andante met variaties, K.V. 501
3. J.S. Bach, Sinfonia uit Cantate BWV 158 (arr. E. de Jong)
4. W.A. Mozart, Adagio en Allegro in f, K.V. 594
5. R. Jones (*1945), Festival March
1: Bram Jaspers
2, 3 en 4: Jan Braakman en Bram Jaspers, orgel 4-handig
5: Jan Braakman
Toelichting
‘In de hemel zingen de engelen Bach, maar in hun vrije tijd zingen ze Mozart’, zo luidt de uitdrukking. Het
geeft mooi de tegenstelling tussen beide componisten weer. Bach componeerde in een complexe, geleerde
stijl, terwijl Mozart schreef in een bevallig, galant idioom, overeenkomstig de smaak van de late 18e eeuw.
De werkelijkheid ligt wat ingewikkelder, maar dat het in beide gevallen om hemelse muziek gaat, moge
duidelijk zijn.
Mozart hield zeer van het orgel. Dat hij nauwelijks voor orgel schreef, lag aan het feit dat het instrument in
zijn tijd qua populariteit op zijn retour was. Wel schreef hij gelegenheidswerkjes voor een mechanische
‘Flötenuhr’, een klein draaiorgel/speelklok. Het adagio, allegro (en vervolgens weer adagio!), K.V. 594 (zie
nr. 4) is er een voorbeeld van. Een meesterwerk van de eerste orde. Het Andante met variaties, K.V. 501
(nr. 2) schreef Mozart voor piano 4-handig, maar leent zich goed voor het orgel met zijn verschillende
klankkleuren.
De Toccata en Fuga in d (Nr. 1) is wellicht het beroemdste werk van J.S. Bach (1685-1750). Hij
componeerde het toen hij op het gymnasium in Lu¨nenburg zat, slechts 17 of 18 jaar oud, en aan het begin
stond van zijn carrière als orgelvirtuoos. De meeste van zijn (niet-koraalgebonden) grote orgelwerken zijn
overigens ‘jeugdwerken’. Hij schreef ze ruim voor zijn 30e. Met de langzame Sinfonia (= instrumentale
inleiding) uit cantate BWV 156 (nr. 3) weet Bach zoals wel vaker weer even de hemel aan te raken. In dit
orgelarrangement van de befaamde Friese organistenbroers Eeuwe en Sybolt De Jong, doen wij slechts
poging hiertoe.
Het concert wordt afgerond met een Mars van Robert Jones (nr. 5), een luchtige uitsmijter, zoals alleen
Engelsen ze kunnen componeren.
CV
Jan Braakman (1970) studeerde geschiedenis en orgel, met bijvak kerkmuziek. Hij is organist van de Oude
Kerk in Borne en de hervormde kerk in Daarle.
Bram Jaspers (1990) studeerde werktuigbouwkunde. Hij volgde diverse cursussen kerkmuziek. Hij studeert
momenteel orgel bij de Zwolse organist Toon Hagen en volgt pianolessen bij Philene Coops. Hij is organist
van de hervormde en gereformeerde kerk in Den Ham (ov.).
Het ‘Holtgräve'-orgel
In 1841 bouwde J.H. Holtgräve het orgel van de Oude Kerk van Borne. Holtgräve, een Duitser van origine,
had naam gemaakt met de orgels in de Deventer Lebuïnes- en Bergkerk. Tijdens zijn korte leven bouwde hij
ook kleinere orgels in Hengelo (tegenwoordig Dalfsen), Heerde, Olst en Ruurlo. In Borne is alleen de
orgelkas en een fractie van het oorspronkelijke pijpwerk bewaard gebleven. Versieringen en binnenwerk
dateren van 1983, toen het instrument door de firma Slooff op een galerij werd geplaats. Eind 2015
intoneerde de firma Reil uit Heerde het instrument opnieuw. Het onderpositief werd voorzien van een nieuwe
blaasbalg. Het orgel herkreeg hierdoor deels weer zijn 19e -eeuwse klankbeeld.